Wyjazd do Kut i Wyżnicy na Mszę św.

Ołtarz główny w Wyżnicy

Owszem, msze w Kutach odprawiane są po polsku, jednak bez liturgii słowa (czytania i  kazanie po ukr.).
Zarówno przed jak i po mszy, z wszystkimi parafianami rozmawiam tylko po ukraińsku, więc j. polski traktują tak samo, jak przed wojną traktowano łacinę...

Władze Rzeszowa nie zgodziły się na postawienie pomnika upamiętniającego ofiary rzezi wołyńskiej

"Z inicjatywą postawienia pomnika upamiętniającego ofiary rzezi wołyńskiej wystąpiło Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. Miał go stworzyć mieszkający w USA rzeźbiarz Andrzej Pityński.

Nie zgodziły się na to władze Rzeszowa. Według nich istnieje obawa o współczesną wymowę takiego pomnika. Władze twierdzą, że może on źle wpłynąć na dobrosąsiedzkie stosunki polsko-ukraińskie.  

Rzecznik prezydenta Rzeszowa Maciej Chłodnicki twierdzi, że prezydent powinien łączyć a nie dzielić. Dodał też, że trzeba pamiętać o trudnej przeszłości ale szerzenie wrogości między narodami niczemu nie służy."

Tymczasem miasto zalewają kolejne fale ukraińskich studentów i poszukujących pracy z wizją, że Rzeszów to ukraińskie miasto - tak jest ukazywane na lekcjach historii już od podstawówki...

Źródło: http://www.kresy.pl/

Ochrymowce village (ukr. Охримівці)

Not existed manor hause

(source: http://www.castles.com.ua/)

Ochrymowce – village on the Gnizna river. Until the World War II it was situated in Zbaraż district, Tarnopol voivodeship, Poland. First historical mention in 1463. In the mid-16th to the early 17th century village was often destroyed due to the Turkish-Tatar invasions. At the end of 1890s there were a folwark (large farmstead), shop and Jewish tavern; large landed property belonged to Stanislav Kozlowski . Kozlovski’s family built a one-storey manor and established park (end of the 18th century). 

Military map of Ochrymowce, 1939 year, WIG

From the beginings parishioners belonged to the Roman Catholic parish in Zbaraż (13 km). Since 1923 year, it was the Holy Cross parish in Stryjówka (6 km), but still serviced by Franciscan Friars from monastery in Zbaraż. In 1936 in Ochrymowce lived 412 Roman Catholics (in majority – Polish population). People prayed in small St. Sophia church build in 1919, opened every Sunday and feast during Holy Masses. 

After the World War II Poles were forced to leave their homes and depart to Poland in its new borders. In 1945, these lands were permanently annexed by the Soviet Union. Then inhabitants destroyed the manor hause.

In 1946, during a fire, more than half of the buildings burned. 

Roman Catholic church

(source: http://www.castles.com.ua/)

Greek Catholic church

Today, in Ochrymowce (ukr. Okhrymivtsi – Охримівці) live only 240 Ukrainian people. There are no Jews and Poles. The village is situated in Zbarazh district, Ternopil Oblast (province), Ukraine. There is ideal soil for agriculture. In the village there are monuments: Greek Catholic church (1891), Roman Catholic church (actually closed) and the statue of St. John of Nepomuk (1861). Caution! To the village there is very bad horrible road for cars... Close to the village you can see also hydrological reserve of local importance “Velyke boloto” – “great swamp” (44 ha).

Księga Adresowa Polski
(wraz z w.m. Gdanskiem dla Handlu,
 Przemysłu Rzemiosł i Rolnictwa - Directory
of Poland (including Gdansk) for trade,
 industry, handicraft and agriculture (1930)

For genealogical research you can read and find out something about your ancestors below:

• Zbaraż parish Book of baptisms  1744-1757
• Book of baptisms 1757-1776
• Book of baptisms 1777-1784
• Book of baptisms 1732-1738 and marriages 1738-1750
• Book of baptisms, marriages and deaths 1868-1869, 1872-1785
• Book of baptisms, marriages and deaths 1872,1876-1880
• Book of baptisms, marriages and deaths 1881-1888
• Book of baptisms, marriages and deaths 1889-1893

Sorry for my not well English!

All corrections are welcome:)

by Fr. Antoni Więch

Fr. Anthony & Felician Sisters ask for your donations 

to support their missionary work in Ukraine.

If you would like to support the activities of the parish in Zabolotiv (Ukraine), you can  :

• pray for Ukrainian people, for peace & freedom of religion,
• come to Ukraine as a volunteer,
• make a payment. Even the smallest amount is very welcome.

The parish’s activities can be supported by depositing money directly into our account :

Bank of beneficiary: PKO Bank Polski, Oddział 2 w Rzeszowie, ul. Grunwaldzka 17, 35-068 Rzeszów, Poland

Beneficiary name: ANTONI WIĘCH

For those paying in foreign currency (USD, CAD, Euro): 

SWIFT (BIC) : BPKOPLPW

ACCOUNT (IBAN) : PL 32 1020 4391 0000 6402 0159 9778

Transfer title :

"Help for the parish in Zabolotiv"

For any questions and comments on the donations answer:

parish.zabolotiv@gmail.com

Roman Catholic Parish

provul. Mlynskyi, 3

78315 Zabolotiv

Ivano-Frankivska obl.

UKRAINE

Thank you and welcome to the support and co-operation.

God Bless You All!

MB Gromnicznej

   Poniżej zdjęcia, a TUTAJ zobaczysz filmik z odnowienia ślubów zakonnych sióstr felicjanek
(musisz być wtedy zalogowanym do facebooka)

Jak „bohaterzy” zniszczyli parafię Pistyń k. Kosowa w 1943 r. (cz. II)

[cz. I znajdziesz TUTAJ]

Sylwetka proboszcza – ks. kan. Józefa Grzesiowskiego

Ks. Józef Grzesiowski urodził się w 1891 r. Przyjął święcenia kapłańskie we Lwowie w 1923 r. Na obecnym etapie badań nie znana jest jego pierwsza placówka duszpasterska ani miejsce urodzenia. W latach 1924-1930 był wikariuszem-ekspozytem parafii NMP z Góry Karmel w Delawie (dek. buczacki). Od 1930 do 1943 r. pełnił obowiązki proboszcza parafii Trójcy Przenajświętszej w Pistyniu (dek. kołomyjski), z przerwą w latach 1939-1942, kiedy to ukrywał się w Krakowie. Nie znamy powodu jego ucieczki z parafii. W tym czasie zastępował go ks. Franciszek Nowak. Schematyzm diecezjalny odnotowuje u ks. Józefa  tytuł Expositorium Canonicale (1937) i „Złoty Krzyż Zasługi” (1938).  

Po powrocie na parafię w Pistyniu ks. Józef Grzesiowski starał się być przystępny dla każdego, niezależnie od wyznania i narodowości. Przyjaźnił się z grekokatolickim proboszczem (o. dr Wasyl Babyn). Razem wspierali się w pracy duszpasterskiej, np. w czasie spowiedzi. Gdy Niemcy i ukraińska policja likwidowała miejscowych Żydów w czasie akcji 9 kwietnia 1942, wielu z nich uciekło w górskie lasy. Później znajdowali pomoc także u polskiego proboszcza, który dawał im jedzenie. Jeden z nich – 40-letni Żyd – w tym czasie poprosił o chrzest. Matką chrzestną była s. Agnieszka Siwiec ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, kucharka na plebanii. Żyd ukrywał się na strychu stajni i przyjął nowe imię Krzysztof. Niestety, został później złapany, w czasie przesłuchania nie zdradził jednak osób, które mu pomagały.
Wg relacji s. Racheli Szulc, ks. Grzesiowski był chory na cukrzycę: "Żadna ranka już mu się nie goiła. Leczył się u lekarza w Kosowie. Był dla nas dobry, ale jednocześnie nerwowy. Nie można mu było się sprzeciwić. Pod pachą zrobił mu się  wrzód i nie chciał się goić; mówiono, że z tej rany już się nie wyleczy. Ona byłaby przyczyną jego śmierci." Wg niej: "(...) był patriotą polskim. Zbudował ochronkę i dom ludowy w Pistyniu, kościół dojazdowy i dom ludowy we wsi Szeszory (...)".

Ks. Józef tragicznego dnia 24 lipca 1943 r. przebywał na plebanii ze swoją mamą, s. Agnieszką i Kazimierą Lichota – instruktorką zielarską z ramienia Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Kołomyi, absolwentką UJ. Na podstawie zachowanych relacji można odtworzyć w zarysie tok wydarzeń z soboty na niedzielę 24/25 lipca. 

Po wspólnej kolacji, s. Józef poszedł do swojego pokoju - miał chwilę czasu na modlitwę brewiarzową i doszlifowanie kazania. Następnego dnia (25 lipca) był oczekiwany z kazaniem odpustowym w sąsiedniej parafii św. Anny w Jabłonowie (9 km). Na odpust zaprosił go proboszcz Piotr Szafraniec - długoletni przyjaciel. Ostatecznie, uroczystą sumę odprawiono bez niego…

Ciąg dalszy historii (część III) jest TUTAJ

Ks. Józef Grzesiowski, proboszcz z Pistynia, na obozie harcerskim. Lata 30-te XX w.
(Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe)

74. rocznica powstania Armii Krajowej - PAMIĘTAMY!

Pamiętamy o prawdziwych bohaterach walczących o wolną Polskę od Pokucia i Wileńszczyzny po Pomorze i Śląsk...

Dodam, że w Zabłotowie również istniała komórka Armii Krajowej. Jej działalność nie jest szerzej znana. Dostępne mi źródła wspominają tylko o "tragicznej śmierci" dowódcy.

W wigilię Bożego Narodzenia 24 XII 1943 r. ukraińscy nacjonaliści uprowadzili z domu przy ul. Gwoździeckiej i po torturach zamordowali w lesie koło Dżurowa porucznika rezerwy, Henryka Jakubowa, lat 35 - komendanta AK w Zabłotowie. Najprawdopodobniej bandyci zdekonspirowali jego osobę, torturując wcześniej innego partyzanta.

Jak „bohaterzy” zniszczyli parafię Pistyń k. Kosowa w 1943 r. (cz. I)

Zarys historii miejscowości

Pistyń do 1939 r. był położony w powiecie kosowskim, w województwie stanisławowskim na południowo-wschodnim krańcu Polski (dziś Ukraina). Leży przy drodze z Kołomyi do Kosowa. Pierwsza wzmianka o jego istnieniu pochodzi z 1375 r. W 1416 r. król Władysław Jagiełło potwierdził nadanie wsi Pistyń (Pyestina) dla Wasylka Teptukowicza.

Mapa z 1855 r.

Rejestr podatkowy z 1515 r. odnotowuje działające tam warzelnie soli, a właścicielami była rodzina Buczackich. Ich siedziba znajdowała się północno-wschodniej części wsi, na górze zwanej Zamczysko. Z czasem wieś przeszła na własność rodziny Potockich. Teren ten był w XVI-XVII wieku często najeżdżany przez wojska tatarskie. Największe spustoszenie Pistynia nastąpiło w 1621 r. W 1688 r. istnieje nowy zamek, już na innym miejscu, nad rwącym strumykiem Szkarban (dziś Szturbak). Do dziś zachowały się jego ziemne umocnienia.

Pośród pewnych umocnień wybudowano grekokatolicką cerkiew Zaśnięcia NMP (1600 r.). Obecna cerkiew pochodzi z 1858 r. Prowadzi do niej tylko wąska kładka nad rzeczką Pistyńką. Wielką atrakcją jest każdy pogrzeb, gdyż trumnę - dla bezpieczeństwa - zawiesza się na specjalnych linach i przeciąga wysoko nad ziemią na drugi brzeg (zobacz zdjęcie).

W 1756 r. Pistyń otrzymuje prawo magdeburskie, co znacznie przyśpiesza rozwój osady i osiedlanie się Polaków i Żydów. Do początku XX w. mieszkańcy miasteczka słynęli z kuśnierstwa i wyrobu huculskich kożuchów. W okresie międzywojennym innowacyjną firmą, jak na tamte czasy, była produkcja siatek do włosów nad czoło, czyli ozdoby dla kobiet (fabr. de filets p. le front).

Mechanizm do transportu
trumny przez rzekę

Siatka do włosów - może z Pistynia?

Źródło: www.slubnesos.pl

Według spisu ludności z 1921 r., w Pistyniu znajdowało się 746 budynków mieszkalnych, w których mieszkało 525 żydów, 499 rzymskich katolików, 2280 grekokatolików i 2 „innego wyznania chrześcijańskiego”. Inaczej wyglądał podział narodowościowy: 59 Żydów, 989 Polaków, 2258 Rusinów – razem 3306 osób .

Dojście do cerkwi dzisiaj

W latach 40-tych i 50-tych XX wieku Pistyń był silnym ośrodkiem ukraińskich nacjonalistów, a w lesie znajdowała się ich kryjówka przed niemiecką i radziecką władzą. Na miejscu dawnej kryjówki w 2015 r. leśniczy znalazł tubę z archiwalnymi dokumentami oddziału UPA. Już pół roku później, wysiłkiem mieszkańców i sponsorów, stworzono tam propagandowe muzeum oporu, przemilczając jednocześnie zbrodnie na polskiej ludności.

Historia parafii

herb Łodzia

Kościół rzymskokatolicki pw. Trójcy Przenajświętszej w Pistyniu ufundowała w 1776 r. Marianna (Maria?) Ponińska, wdowa po Józefie Ponińskim h. Łodzia. Był on drewniany, konsekrowany w 1778 r. Tuż przed II wojną światową w parafii mieszkało 986 wiernych (nie licząc żydów i grekokatolików). Oprócz miasteczka z osiedlem Wybranówka należały do niej następujące wsie: Brustury, Kropiwiszcze, Prokurawa, Mykietyńce, Szeszory, Tracze, Utoropy. Większość mieszkała w Pistyniu i Szeszorach (odpowiednio 450 i 230, dane z 1936 r.). Interesujące jest, że 30 lat wcześniej parafia była liczniejsza i liczyła 1022 dusze.

W okresie międzywojennym przy parafii istniały grupy duszpasterskie:

Mapa z 1923 r.

PAK – Parafialna Akcja Katolicka

KSM - Katolickie Stowarzyszenie Mężczyzn,

KSK - Katolickie Stowarzyszenie Kobiet,

KSMM - Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej,

KSMŻ - Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej,

BR – Bractwo Różańcowe

PDRW – Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary.

W XX wieku w parafii posługiwali oddani duszpasterze:

­ Ks. Wojciech Serafin Schultz (1888?- 7 XII 1905)
 Ks. Leon Ryś (7 XII 1905- 12 II 1906)

­ Ks. Maksymilian Majewski (5 VII 1906-1923/24?)

­ Ks. Izydor Węgrzyniak (1923/24?-1930) 

­ Ks. Józef Grzesiowski (1930-1939)

o. Wit Bolesław Nowakowski OFM Conv (1939-1941)

­ Ks. Józef Grzesiowski (1942-1943)

­ o. Beniamin Kożuszek OFM Conv (1943)

­ o. Benedykt Porzycki OFM Conv (1943)

­ ks. Roman Piątkowski (1943-1944).

W latach 1940-1943 w parafii Pistyń mieszkały również siostry ze zgromadzenia Franciszkanek Rodziny Maryi usunięte ze swojego domu w Jezupolu przez Sowietów: s. Rafaela Szulc, s. Emilia Szwarczewska i s. Agnieszka  Siwiec.

Jeśli parafia żyła w takim duchowym rozwoju, to dlaczego w 1943 r. wyjechały stamtąd siostry, a księża się wtedy często zmieniali? Co takiego się wydarzyło? Odpowiedź przeczytasz w następnych częściach tej pracy.

opr. A. Więch

Film o Gwoźdźcu z 2006 r.

Świeżo znaleziony, więc jeszcze bez napisów...

Radość...

Chrystia, Katia i Emilka w swoim żywiole

 Zdjęcia zrobiono dziś w Gwoźdźcu tuż po Mszy św.