czwartek, 1 maja 2014

Zabłotów 130 lat temu - koniec XIX wieku

"Zabłotów - miasteczko, pow. śniatyński, 21 km na zach. od Śniatynia, ma sąd okręgowy, stację drogi żelaznej lwowsko-czerniowieckiej, między Kołomyją a Śniatyniem, odl. 215 km od Lwowa, urząd pocztowy na miejscu. Na wschodzie leżą Kubaki i Tułuków, płd. Ilińce, na zach. Demytcze, na płn. Buczaczki i Trofanówka (obie w pow. kołomyjskim). Płd część obszarowo przepływa Prut i Turka, dopływ Prutu, obie od zach. na wsch. Płn. część przepływa Czerniawa, od płn.-zach na płn.-wsch. Wzniesienie obszaru wynosi 231 m na płd. a dochodzi 283 na płn. Zabudowania leżą na lewym brzegu Prutu i po obu bokach Turki. Płd. część obszaru przebiega gościniec i tor kolejowy. [...] W miasteczku jest szkoła etatowa dwuklasowa. Zabłotów jest siedzibą c. k. zarządu fabryki i zakupna tytoniu."[1]

W 1890 r. było 656 domów, 4054 mieszk. (1652 gr.-kat., 383 rzym.-kat., 2009 żydów, 10 innych wyznań; 1566 Rusinów, 563 Polaków, 1919 Niemców, 6 innej narodowości). Powyższe dane pokazują niewielki udział procentowy ludności polskiej wśród mieszkańców Zabłotowa.

Wnioski ze spisów ludności:
  • miasteczko znajdowało się w czołówce najsłabiej zaludnionych przez Polaków we Wschodniej Galicji (wg danych z 1910 r. na 103 miasta zajmowało 98 miejsce przy udziale procentowym 11,5%),
  • przedwojenne statystyki obalają mentalność co do stereotypu Polak=rzymski katolik (także część żydów i grekokatolików czuła się Polakami), 
  • mieszkańcy nie mieli tożsamości narodowej w dzisiejszym rozumieniu, nazywając siebie Rusinami,
  • ludność żydowska (najliczniejsza w Zabłotowie) była w znacznym stopniu zgermanizowana.
W "Kurierze Lwowskim" z 31.05.1888 r. na str. 4 czytamy: "Kolonja niemiecka powstała widocznie w miasteczku Zabłotowie w Kołomyjskiem. Władza miejsco­wa zarządziła, aby do dnia 10. czerwca wszyscy właściciele lokalów kupieckich i przemysłowych zaopatrzyli się w szyldy. W skutek tego pojawiły się dotąd napisy „Die Krämerei des M. E. Alter“, „Krämereihandlung des Brenner“, „Propinationsausschank & Bierhalle des M. Gutharc“, „Greislereiliandlung des J. Sch. Stark“, „Gemischte Warenhandlung des L. Bergman“, „Krä­mereiliandlung N. Kreisch“... Tymczasem w Zabłotowie publiczność należy do narodowości polskiej i ruskiej. Czy żydzi o tem nie wiedzą? Czas już, aby przestali być żywiołem germanizacyjnym."
oprac. A. Więch

[1] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, t. 14, Warszawa 1895, s. 189-190.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz